Tho Biacah
Salai Bawi Uk Thang
Salai Bawi Uk Thang
Nunphung cu miphun pakhat i a sinak hmelchunhnak (Identity) le himnak (Security) le a nunnak (Livelihood) asi. Vulei cung miphun vialte nih mah le nunphung an ingeih dih cio i cubantuk an nunphung vialte le an miphun he an pehtlaihternak nipical (Cultural Festival Day) zong an ingeih dih cio hna. Miphun pakhat asi mi nih an nunphung nisunglawi ni an hman tik ah an khuasak le an nunning (Civilization) he zohchih in chan he aa thlaak ning in kalpi khawh izuam lengmang asi i nunphung lak ah hman awk ah aa rem tilomi cu kaltaak in hmanawk ah ruahtharmi zong phung ah pomhlawm khawh izuam asi tawn. Nunphung cu biaknak he tthenawk attha lomi asi caah abik in zohchih aherhmi cu nunphung i kan hman mi phung le lam hna hi biaknak he an ikalh sual maw ti mi hi zohchih le hlathlai asi tawn. Nihin cu ramlengchuak Laimi lak ah America ram, Washington DC area khuasa Laihritlai hna nih THO timi min pu in avoikhatnak Nunphung nisunglawi kan hman ni asi. Laimi kan sinak identity vialte kan phozaar dih lai i, Laibia le Lai hla kan thiam mivialte kan sak dih lai i, Lailaam kan thiam mi vialte kan laam dih lai i Lai thuam tling he mual kan chuak dih lai. Lai rawl thawthaw kan idang lai i cuticun Cungzingnu le kan biak Pathian sin tiang in kan sining vialte kan langhter lai.
Nuphung cu kan identity asi kan ti bantuk in cu kan identity kan timi set zong cu zeidah asi ti hliah khawh zong ahau. Identity he pehltai in biahalnak hei um seh law kan ca kan holh le, kan phung le kan lam, kan thuam le kan thil, kan biaknak te hna khi chim luaimai ding an si ko hnga. Asinain fanau le tampi nih aleng i alang mi thuam le thil dah ti lo chung lei hmuhding mi identity an ngeih le ngeih lo hmanh an ithei ti lo. Cu bantuk cu nihin bantuk ni ah hin hliah ter an hau tawn. Phun kan ithawhmi te hna, Man kan imanh mi te hna, Arsa kan ithah mi te hna hi Lai miphun kan sinak identity akilveeng tu lawng te an rak si caah an sullam thuuk pi tiang theih khawh izuam kan hau hna.
Nuphung hi kan security asi kan ti khawh. Hlaan lio ah Lairam ah aho biacaih bawi an rak um lo. Asinain cuabantuk Court system hman lo te in khuatual ah nunsualnak le buaibainak rak um ai kon, nunphung nih thalo in ttuanvo arak laak khawh. Sathiluanh i remnak tuahphung kan rak ngeih mi te hna, bialamkal ithlah i biahri itirh le hmai itlam te hna, ithlathlauh le imuikhum ti in mualpho nak kan rak ihuhphenh ning tibantuk le phung le lam ning i remdaihnak kan rak tuahmi te hna hi tuchan fimnak nih a cawn leen awk tlaak an rak si.
Laiphung hi Phung ttha tuk arak si. Abik in Khrihfa biaknak i ai thleng cangmi Laimi caah Lainunphung hi arak ttha khun. Zeicaah tiah Isarael mi nih an phung le an lam ning i an rak tuahmi thil vialte nih Khrih nih Thiangthlarau in rian a ttuan dih te lai nak kong lawngte arak cawnpiak hna bantuk in Lainunphung vialte hi Biatak lei ah lam arak kan hruaitu lawng te an rak si. Sathi luanh in remnak kan rak tuahmi nih hawihlei in biathli akan chimh khawh. Bawile laam le sunparnak kan rak tuah i hmeinu hmeipa kan nun kan rawk hromhmi hna, tlaang kan rak zam mi te hna kha atu cu cheuhra cheukhat le Khrismas tibantuk in kan thlen cang hna i zeitluk in dah an hei tthat. Ttemhtung ti in Laipasal ruak kan rak ihumh mi, an ruak cung ah pasalttha hna nih min ichal in an rak laam mi te hna kha atu cu thlarau hla tthattha sak i ilengkhomhnak in kan thlen khawh cang. Mithi khua ah minih nisawh thlanglamh lai kan rak phaan tuk i a kumkum i thizuun kan rak ngaihmi kha, van hla tthatha isak in ruak cung in Bawipa athangtthat khomi kan si cang Haleluijah....!
Aciik paak in zoh hmanh usih. Arsa kan ithah tik ah nu lei nih a phun hawi kha asawm hna i arsa an ei tti tawn. Arsa eitti asimi nih mah minu achiatni atthatni kha an mithlirh zungzal cang i amenmai lo in apasal zong nih ama ngam in anehsawh ngam ti lo. Cubantuk in laimi vialte arsa eitti kan si dih tik ah Laimiphun cu ahofa nih dah anisawh ngam ti lai?
Nu nih pasal angeih tik ah phung kan ithawh i man kan imanh. Man hi atangka in atuak mi kan um i hihi palh ngaingai asi. Minu pakhat nih a man aco tu ding i official te i aa hammi hna nih cun an hruh lo ah cun vuleicung an nunchung cu mah minu kha an philh ti lo. Achiatni a tthatni ah mah rian ruah in an iruah dih cang. Cubantuk official dawtnak hri cu aman in khiahpiak phung asi bal lo. Amuisam langhnak ah tlawmtete ihauhmi khi asi. Cu caah Laimi asimi pohpoh nih man kan imanh mi hi kan social network caah sullam thuuk pi a ngei ti kan theih ahau.
Hlaan lio ah cun pasal ttha an thih tik ah an ruak ttemhtung an tuah hna i an rak vui hna. Arkhongmeidi an tonh hna i an ruak cung ah pasal hawi nih min ichal in mithi khuami pawl biahri an rak tirh tawn hna. "Na nunchung ah sunparnak na tlinh, aho van hai lo pasal na ral va chia hlah,mithi khua kutka tiang dawh na pasal hawi nih kan in thlah hih....!" ti khi asawhduhmi cu asi. Mah bantuk thil an tuahmi nih hin minung hawi anungrih mi hna kha raltthatnak thazaang tampi arak peek hna i ram le miphun le sifaak santlai lo caah tlawm a ngai kho le thazaang achuah kho mitampi arak chuapi ve tawn hna. Cu caah ttemhtung he ruak kan rak isuan mi zong hi asi awk hrimhrim arak si i chan lio thilsining le bianak ning in nunphung ttha tuk arak si. Cu caah kan ram caah nutling patling, nusal pasal an chuah khawhnak hnga ding ah ahlei in khuaruah ding tampi aum. Nunphung rian an si. Zei caah tia h nunphung ttha te i athei mi nih an miphun an zoh sawh bal lo. An biaknak zong zeirel lo in an um bal lo. An chungkhar zong daithlang in an um ter bal lo.
Nihin cu Laimi nih kan nunphung hmang in kan sining vialte kan hlam tthan ni asi. Mah bantuk nisunglawi hi kan ngeih hrimhrim aherhmi asi i ciammaam te i ulh zong aphu mi asi. Kan nunphung tha te i kan ihman khawh ahcun Pathian nih thluahchuah tampi peek ding a kan ngeih rih ko lai.
THO puai lunglawm te in hmang tti hna usih.
Salai Bawi Uk Thang
Culture & Literature CYO
