ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းမွ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာ ကုိ သိမ္းသည့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမုိကေရစီ လူထု လႈပ္ရွားမႈကုိ စစ္လက္နက္ျဖင့္ ၿဖိဳခြဲၿပီး ဗုိလ္ေစာေမာင္က  ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာ ကုိ ဆက္လက္သိမ္းယူသည္ အထိ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ား သည္လည္း လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးဖြဲ႕စည္းၿပီးတျခား တုိင္းရင္းသားညီအကုိမ်ား နည္းတူ ေတာ္လွန္ တုိက္ပြဲ ၀င္ ခဲ့ၾက သည္။

ဗုိလ္ေန၀င္းမွ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီအစိုးရကုိ ဖ်က္သိမ္းၿပီး အာဏာသိမ္းလုိက္သည့္အခါ ခ်င္းပါလီမန္ အမတ္မ်ားႏွင့္ ခ်င္းမ်ဳိး ခ်စ္ ပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ Anti-communist Freedom Organization ကုိ ဖြဲ႕စည္းကာ လက္နက္ကုိင္ အမ်ဳိးသား လႈပ္ရွားမႈ ကုိစတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ဒုတိယ ဗုိလ္မွဴးၾကီး ဆြန္ခုိေပါင္(Col. Suan Kho Pau), ဒမ္ကုိေဟာ ( Dam ko hau), မာန္ခန္႕ေပါင္( Mang Khan Pau), ဟရန္ေနာလ္( Hrang Nawl ), ဆြန္က်င္လ်န္ ( Suan Cin Lian), ႏွင့္ ထြာလ္ဇင့္ ( Tual Zen ) တုိ႕က ဦးေဆာင္သည္။ ဒုတိယ ဗုိလ္မွဴးၾကီး ဆြန္ခုိေပါင္ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ခ်င္းလူငယ္ ၃၀ ဦးတုိ႕သည္ ဘဂၤေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသုိ႕ စစ္ပညာသင္ယူခဲ့ၾကၿပီး လက္နက္ႏွင့္ အတူ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာၾကကာ အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္ရွားမႈကုိ ဆက္လက္ျပဳ လုပ္ခဲ့ၾက သည္။

၁၉၆၄ ခုႏွစ္တြင္ အိႏိၵယ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ Lal Bahadur Shastri သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႕သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းႏွင့္ အိႏၵိယ- ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ပုန္ကန္ထၾကြသူမ်ား အေရးကုိ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾက ရာ ႏွစ္ႏုိင္ငံအတြင္း ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ၊ တုိင္းျပည္ ၿပိဳကြဲေစမည့္ လႈပ္ရွားမႈမွန္သမွ် ပူးတြဲ တားဆီးရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ ေတြ႕ဆုံမႈအက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ပူး ဟရန္ေနာလ္၊ ဆြန္ခုိေပါင္၊ ဒမ္ကုိေဟာ၊ ရုိထန္ ႏွင့္ အျခားမ်ဳိးခ်စ္ပုဂၢဳိလ္တုိ႕ကုိ အိႏၵိယအစုိးရမွ ဖမ္းဆီးၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းသုိ႕ လြဲေျပာင္း ေပးခဲ့ၾကသည္။ ဒုတိယ ဗုိလ္မွဴးၾကီးဆြန္ခုိေပါင္အား  ၁၀ ႏွစ္၊ ဟရန္ေနာလ္ ႏွင့္ ဒမ္ကုိေဟာ တုိ႕အား  ၈ ႏွစ္စီ အသီးသီး ေထာင္ဒါဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႕ျဖင့္ ဗုိလ္မွဴးၾကီးဆြန္ခုိေပါင္ဦးေဆာင္ေသာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားလက္နက္ ကုိင္ေတာ္လွန္ ေရး ေမွးမွိန္သြားခဲ့ သည္။

ပါလီမန္အမတ္ေဟာင္း ဂြ်န္မန္တလင္း ( John Mang Tling)ႏွင့္ မ်ဳိးခ်စ္လူငယ္တစုတုိ႕သည္ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႕တြင္၄င္း၊ ၀ီလ်ံဆာလ်န္ဇမ္ ( William Sa Lian Zam) ႏွင့္ မုိက္ကယ္လ္ မန္ခမ္း( Michael Mang Kham) တုိ႕ သည္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႕တြင္၄င္း ထုိင္းႏုိင္ငံဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕သုိ႕ အသီးသီးေရာက္ရွိခဲ့ၾကၿပီး ခ်င္းဒီမုိကေရစီ ( Chin Democracy Party)ကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။

၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၂၀ တြင္ ဂ်င္မီ ( Jimmy) ဦးေဆာင္ေသာ ဇုိမီးခ်င္းလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး ( Zomi Chin Liberation Front) ႏွင့္ ေဆြးေႏြးကာ ႏွစ္ပါတီ စလုံးဖ်က္သိမ္းၿပီး ညီညြတ္ေသာ ဇုိမီး ဒီမုိကေရစီပါတီ ( United Zomi Democracy Party)ကုိ ထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။  ထုိ ခဏတြင္ ဂ်င္မီသည္ အဖြဲ႕မွ ျပန္လည္ ႏႈတ္ထြက္သြားသျဖင့္ ေဖေဖၚ ၀ါရီ ၂၈ တြင္ ခ်င္းဒီမုိကေရစီပါတီ အျဖစ္ ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။ ဥကၠဌအျဖစ္ ဂြ်န္မန္တလင္း၊ ဒုတိယ ဥကၠဌအျဖစ္ ၀ီလ်ံဆာလ်န္ဇမ္၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ ေပါလ္ က်ာေထာ၊ ဘ႑ာေရးမွဴးအျဖစ္ ေဒးဗစ္ထန္း တုိ႕က ဦးေဆာင္ ခဲ့ၾကသည္။ မတ္လ ၂၅ တြင္ ေဒးဗစ္ထန္းႏႈတ္ထြက္သြားသျဖင့္ ၄င္းအစား ေဒနီယဲလ္ ထန္လ်န္းအား ျပန္လည္ အစား ထုိးခဲ့ၾကသည္။

ထုိ႕ေနာက္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၄) ရက္ေန႕တြင္ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမေရာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ား စည္းေ၀းခဲ့ၾကၿပီး ခ်င္းလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ကုိ တည္ေထာင္ရန္ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကကာ ကရင္နီ အမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ ဌာနခ်ဳပ္ အနီးတြင္ စစ္စခန္းတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ဂြ်န္မန္တလင္းကို တာ၀န္ေပးၾကၿပီး ေနာက္တလ အၾကာ တြင္ ဗုိလ္မွဴးဆာလ်န္ဇမ္ေတာင္းဆုိခ်က္အရ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တာ၀န္ကုိ ဗုိလ္မွဴးဆာလ်န္ဇမ္အား ဂြ်န္မန္တလိင္မွ လုိလုိလား လား လြဲေပးခဲ့ သည္။

၁၉၇၆ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ (၁၄) ရက္ေန႕တြင္ ခ်င္းျပည္သုိ႕ ခ်ီတက္ရန္ ဗုိလ္မွဴးဆာလ်န္ဇမ္ ဦးေဆာင္ေသာ ခ်င္းတပ္မေတာ္ သည္ ဌာနခ်ဳပ္မွ ရွမ္းျပည္ကုိ ျဖတ္ၿပီး ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ေႏြဦးတြင္ ကခ်င္ျပည္သုိ႕ ေရာက္ရွိ ခဲ့ၾကသည္။ ထုိမွတဆင့္ နာဂေတာင္တန္းကုိ ျဖတ္ၿပီး မုိးရာသီတြင္ ခ်င္းျပည္အ၀င္ ေလသာေတာင္တန္း ကုိ ေရာက္ရွိ ခဲ့ၾက သည္။ ေလသာေတာင္ တြင္ မုိးဒါဏ္၊ ေလဒါဏ္၊ အေအးဒါဏ္ကုိ အလူးအလိမ့္ခံခဲ့ၾက သည္။ အစားအေသာက္၊ ေဆး၀ါး ျပတ္လပ္မွဴျပသာနာ အၾကီးအက်ယ္ ရင္ဆုိင္ ခဲ့ၾကသည္။ ထုတ္လႈိင္ရြာသုိ႕ ရိကၡသြားယူစဥ္ ရန္သူ မဆလ သစၥာခံမ်ားႏွင့္ တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ရာ (၃) ဦးဒါဏ္ရာရရွိခဲ့ၾကသည္။ အခက္အခဲမ်ဳိးစုံျဖင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရေသာ ခ်င္းတပ္မေတာ္ အင္အား (၂၀) တုိ႕သည္ ဗန္းသဲရြာတြင္ မဆလ ထံ အညံ့ခံခဲ့ၾကေတာ့သည္။ ၄င္းတုိ႕ အား အမွဴ စီရင္ျခင္းမျပဳပဲ တုိင္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ လွထြန္း၏ အမိန္႕ျဖင့္ ဗုိလ္ၾကီးေမာင္ေအး ( နအဖ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့သူ)က တန္းစီရပ္ ခုိင္းၿပီး အားလုံးပစ္သတ္လုိက္သည္။ အဆုိပါ ခ်င္းတပ္မေတာ္ အင္အား ၁၂၀ အနက္ (၄၆) ဦးသည္ ကေလးေထာင္သုိ႕ အပုိ႕ခံ ရၿပီး (၄) ဦးသည္ ဒါဏ္ရာရရွိခဲ့ၾကသည္။ က်န္ (၄၀)ခန္႕သည္ လက္နက္ခ် အသတ္ခံ ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႕ျဖင့္ ခ်င္းလြတ္ ေျမာက္ ေရးတပ္မ ေတာ္ေခၚ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ သည္လည္း နလံ မထူႏုိင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

၁၉၆၆ ခုႏွစ္ မတ္လ (၁) ရက္ေန႕တြင္ မီဇုိအမ်ဳိးသားတပ္ဦး ( Mizo National Front) မွ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာကာ အိႏၵိယ အစုိးရအား တရား၀င္ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသည္။  မီဇုိအမ်ဳိးသားတပ္ဦးသည္ အိႏိၵယ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးတြဲ စစ္ဆင္မႈ ေၾကာင့္ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားေဒရွ္ ႏုိင္ငံသုိ႕ ေျပာင္းေရြ႕ ခဲ့ၾကရာတြင္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတခ်ဳိ႕လည္းပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ အဆုိပါ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ားက Zomi Liberation Front ကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။ ဥကၠဌအျဖစ္ ပူး တ်ာလ္ခါလ္ (Tial Khal), ဒုတိယ ဥကၠဌအျဖစ္ ေထာမ္လြယ္( Thawm Luai), ႏုိင္ငံျခား ေရးတာ၀န္ခံအျဖစ္ ေထာင္ဆုိင္( Thawng Sai),တုိ႕မွ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ပူး တ်ာလ္ခါလ္ႏွင့္ ပူး ဆြီတလိန္း( Sui Tling) တုိ႕သည္ ေကအုိင္အုိ ကခ်င္ထံ သြားေရာက္ေတြ႕ဆုံခဲ့ၾကၿပီး  ZLF အား စစ္သင္တန္း ေပးရန္ ေဆြးေႏြးသေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ သုိ႕ေသာ္ ေတာ္လွန္ေရး ခရီးမေပါက္ေျမာက္ခဲ့ေပ။

ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး ( Chin National Front) ကုိ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂၀) ရက္ေန႕တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ မီဇုိရမ္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ အုိင္ေဇာလ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။ ဥကၠဌ အျဖစ္ ပူး တ်ာလ္ခါလ္၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ပူး ရုိအဲန္း ၊ စည္းရုံးေရးမွဴးအျဖစ္ ပူး လ်န္ႏိုးထန္ တုိ႕ တာ၀န္ယူခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ တြင္ အစည္းအ ေ၀းျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး ပူး ႏုိးထန္ကပ္ ( No Than Kap) အား ကခ်င္လြတ္ ေျမာက္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေကအုိင္အုိႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေဆြး ေႏြးရန္ ထုိင္းနယ္စပ္ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအရုံး ေကအဲန္ယူ ဌာနခ်ဳပ္သုိ႕ ေစလြတ္ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႕ျဖင့္ ကခ်င္ေခါင္း ေဆာင္ ဘရန္ဆုိင္းႏွင့္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၾကၿပီး ပူးတြဲစစ္ဆင္ ေရး၊ စစ္သင္တန္းေပးေရး ကိစၥေဆြးေႏြးသ ေဘာတူခဲ့ၾက သည္။ ပူး ႏုိးထန္ကပ္သည္ ပူး တ်ာလ္ ခါလ္ ထံ ဥကၠဌ ေနရာ ေပးရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့ ရာ ပူး တ်ာလ္ခါလ္မွ ေနရာဖယ္ေပး ခဲ့သည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လမွ ၾသဂုတ္လအတြင္း ျမန္မာတျပည္လုံးဒီမုိကေရစီအုံၾကြမႈေၾကာင့္ မဆလ တပါတီအာဏာရွင္ အစုိးရ အဆုံးသတ္သြား ခဲ့ေသာ္လည္း စက္တင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႕တြင္ စစ္တပ္က ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ ေရးအဖြဲ႕အမည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကုိ ရယူခဲ့သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ခ်င္းေက်ာင္းသား မ်ဳိးခ်စ္လူငယ္မ်ား သည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ျဖဳတ္ခ်ေရး၊ ကုိယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ ရရွိေရးအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ရန္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသုိ႕ လမ္း ေၾကာင္း ႏွစ္ခု မွ ၀င္ေရာက္ လာၾကသည္။ အိႏၵိယအစုိးရမွ မီဇုိရမ္ျပည္နယ္ ဆုိင္ဟား ႏွင့္ က်န္ဖုိင္ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဒုကၡ သည္ စခန္းဖြင့္ လွစ္ေနရာခ်ထားေပးခဲ့သည္။ အဆုိပါ မ်ဳိးခ်စ္လူငယ္မ်ားသည္ အမ်ဳိးသား လႈပ္ရွားမႈျပဳလုပ္ရန္ ျမန္မာႏုိင္ ငံဒီမုိကရက္တစ္ တပ္ဦး ( အေနာက္ဖက္ျခမ္း) Burma Democratic Front, Western ကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။


ထုိ႕ေနာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသား တပ္ဦးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈျပဳလုပ္ကာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီ လတြင္ ဘီဒီအက္ဖ္အား ဖ်က္ သိမ္းၿပီး ခ်င္းအမ်ဳိး သားတပ္ဦးသုိ႕ ပူးေပါင္းခဲ့ၾကသည္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ တပ္ဖြဲ႕၀င္တခ်ဳိ႕သည္ ေကအုိင္အုိထံ စစ္ပညာသင္ယူရန္ႏွင့္ တပ္ဖြဲ႕၀င္တခ်ဳိ႕သည္ ႏုိ၀င္ဘာလ တြင္ဘဂၤလားေဒရွ္႕ႏုိင္ငံသုိ႕ စစ္ပညာသင္ယူရန္ႏွင့္ ေျခကုပ္စခန္း ရွာေဖြတည္ေဆာက္ရန္ အသီးသီး ထြက္ခြါသြားၾကသည္။ သုိ႕ျဖင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ Chin National Army ေမြးဖြားလာခဲ့သည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္တပ္ဦးအတြင္း စိတ္၀မ္းကြဲမႈ ျဖစ္ပြားကာ ပူး ႏုိးထန္ကပ္ ဦးေဆာင္ေသာ စီအဲန္အက္ဖ္ ႏွင့္ ပူး တ်ာလ္ခါလ္ ဦးေဆာင္ေသာ စီအဲန္အက္ဖ္ဟု ႏွစ္ဖြဲ႕ကြဲသြားခဲ့သည္။ အမ်ားစုသည္ ပူး ႏုိးထန္ကပ္ အား ေထာက္ခံခဲ့ ၾကသည္။ ပူး တ်ာလ္ခါလ္ ဦးေဆာင္ေသာ စီအဲန္အက္ဖ္အဖြဲ႕သည္ ခ်င္းလြတ္ေျမာက္ေရး ေကာင္စီအျဖစ္ လႈပ္ရွားမႈျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ ခ်င္းလြတ္ေျမာက္ေရးေကာင္စီကုိ ပူး ရုိဇထန္းမွ ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ေမွးမွိန္သြား ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

ဥကၠဌ ပူး ႏုိးထန္ကပ္သည္ ပါတီစည္းကမ္း ခ်ဳိးေဖာက္မႈေၾကာင့္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာ (၉)ရက္ေန႕တြင္ ဖယ္ရွား ျခင္းခံရသည္။ ေရာ္ဂ်ာ အက္ဖ္ ဗ်က္လ်န္ထန္ Roger F. Biak Lian Thang ဦးေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရး အေရးေပၚေကာ္မီတီက ပါတီတာ ၀န္ အရပ္ရပ္ကုိ ဆက္လက္ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။
၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၉)ရက္ေန႕မွ စတင္က်င္းပေသာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး၏ ပထမအၾကိမ္ ပါတီညီလာခံက ေရာ္ဂ်ာ အက္ဖ္ဗ်က္လ်န္ထန္း အား ဥကၠဌအျဖစ္၄င္း၊ ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္ ေသာမတ္(စ) ထန္ႏုိး (Thosmas Thang Nou) အား ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္၄င္း၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဘင္ဂ်မင္သူရိန္ Benjamin TuRing အား၄င္း ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾက သည္။ ထုိႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွ ျပည္သူအတြင္း စည္းရုံးေရးက်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး စစ္ဆင္ေရးမ်ား တခုၿပီးတခု ဆင္ႏြဲ႕လာ ခဲ့ၾကသည္။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၂၂) ရက္ေန႕တြင္ က်င္းပေသာ ပထမအၾကီညီလာခံသက္တမ္း၊ တတိယအၾကိမ္ ဗဟုိေကာ္ မီတီ အစည္းအေ၀းက ဥကၠဌ ေရာ္ဂ်ာ ဗ်က္လ်န္ထန္၏ ဥကၠဌမွ ႏႈတ္ထြက္လြာတင္သြင္းမႈကုိ အတည္ျပဳေပးခဲ့ၿပီး ဖြဲ႕စည္းပုံ အရ ေသာမတ္(စ) ထန္ႏုိးသည္ ဥကၠဌ ေနရာကုိ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၂၀) ရက္ေန႕မွ ဇူလုိင္လ (၈) ရက္ေန႕အထိ ဒုတိယအၾကိမ္ပါတီညီလာခံကုိ ၀ိတုိရိယစခန္းတြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ ဥကၠဌအျဖစ္ ပူး ေသာမတ္(စ) ထန္ႏုိး၊ ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္ ဇင္က်ဳံး၊ အေထြအေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ဘင္ဂ်မင္သူရိန္၊ တြဲဖက္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ခြါအုပ္လ်န္တုိ႕အားေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။

ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္၏ ပထမဆုံးအၾကိမ္တပ္မွဴးညီလာခံကုိ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ေအာက္တုိဘာလ (၁၅) ရက္ေန႕တြင္ ၀ိတုိ ရိယ စခန္းတြင္ က်င္းပခဲ့ရာ တပ္ဦး၏ လမ္းညြန္မႈကုိ ဦးထိပ္ထားကာ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးေအာင္ပြဲခံ သည္အထိ ဒူးမေထာက္၊လက္မေျမွာက္စတမ္း တုိက္ပြဲ၀င္ရန္ သံဓိဌာန္ ခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္။

ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး၏ တတိယအၾကီမ္ပါတီညီလာခံကုိ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလအတြင္းက်င္းပရာ ဥကၠဌအျဖစ္ ပူး ေသာမတ္(စ) ထန္ႏုိး၊ ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္ဇင္က်ဳံး၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ထန္ယဲန္း၊ တြဲဖက္အေထြေထြ အတြင္း ေရးမွဴးအျဖစ္ ေဒါက္တာေရြခါးတုိ႕အား ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယ -ျမန္မာႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးတြဲ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ၀ိတုိရိယစခန္းက်ဆုံးခဲ့ၿပီးေနာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္မ ေတာ္သည္ အိႏၵိယ – ျမန္မာနယ္စပ္ တေလွ်ာက္တြင္ေျပာက္က်ား စခန္းမ်ား တည္ေဆာက္ၿပီး ဆက္လက္ လႈပ္ရွားေနခဲ့ သည္။

ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး၏ စတုတၳအၾကိမ္ပါတီညီလာခံကုိ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း အိႏၵိယ- ျမန္မာနယ္စပ္ တ ေနရာ တြင္က်င္းပခဲ့ရာ ဥကၠဌအျဖစ္ ဇင္က်ဳံး၊ ဥကၠဌ (၁) အျဖစ္ ေသာမတ္(စ) ထန္ႏုိး၊ ဥကၠဌ (၂) အျဖစ္ ထန္ယဲန္း၊ အေထြ ေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေပါလ္စမစ္၊ အတြင္းေရးမွဴး (၁)အျဖစ္ ေဒါက္တာေရြခါး၊ အတြင္းေရးမွဴး (၂) အျဖစ္ အိပ္ခ်္စီ ရာလ္ႏွင္း တုိ႕အား ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦးသည္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ားကုိ အေျခခံေသာ ဖက္ဒေရျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ေရး၊ ကုိယ့္ၾကမၼာကုိယ္ဖန္တီးခြင့္ျပန္လည္ရရွိေရး ရည္မွန္းခ်က္ျဖင့္ ယေန႕ အထိ ေတာ္လွန္တုိက္ပြဲ၀င္ေနဆဲျဖစ္သည္။

ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္အားျဖင့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဗမာလူမ်ဳိးၾကီး ၀ါဒီတစု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ေအာက္သုိ႕ က်ေရာက္ျပန္ေသေၾကာင့္ စစ္ေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေတာ္ လွန္တုိက္ပြဲမ်ားဆက္လက္ ၀င္ခဲ့ၾက သည္။


မွတ္ခ်က္။ ေခါနုသြမ္ သတင္း မွ တိုက္ရိုက္ယူသည္။

Read More
Tawlreltu - on Thursday, October 27, 2011
0 comments
categories: | | edit post

by Salai Biak Lian Sang 

Life Insurance kawng hi Life insurance azuar mi 'Agent' ka si lo nain thilbiapi si tiah ka hmuh i, ka theih hngalh tawk vun ttial ka duh. Life insurance athatnak, a biapinak heh ka chim ah hin pumpak hlawknak pakhat hmanh ka hmu lo. Nain, US um mi kan miphun dihlak nih Life insurance kan herh tuk hring hran. Mah hi kan hmuh khawh lo ah cun, US ah kum 10 rak um cia zong hlei hlah, Degree vei can ngei cang mi zong hlei hlah, mitcaw kan lo ko lai. US ram ah cun, khua a hmu kho deuh mi nih cun Life insurance lo in khuasak an ngamh bak ti lo, i a ho paoh Life insurance in cawk dih asi. Vawlei cung ah mifim bik miphun Scientist le Raltuknak lei a thiam bikmi minung a chuak mi hi Israel miphun an si. Pathian minung zong an si. An fimkhunnak cu, Israel miphun a si mi paoh nih Life Insurance an i ngei dih tihi a si. 

Life insurance timi cu zeidah si ti kan theih dih cio ko hna lai. Vun chim than sih law, afawinak in, minung pakhat kan thih tikah 'Ibulnak' phaisa a si. Lai holh in 'Ibulnak' tihi a dik ko rua ka ti. US ram i phaisa ai khawng cuahmah mi Company pakhat nih ngaihchiatnak a tong mi innchung khar kha 'Bulnak' Ruakhumnak caah Phaisa thawngkhat si lo, thawnghra si lo. US in "Ting nga 500,000" tibantuk bulnak pek mikhi Life insurance kan ti mi cu a si. Bulnak phaisa tamdeuh hmuh duh mi nih thlakhat ah phaisa tamdeuh a chuah. Biana ah thlakhat ah $50 man lengmang Life insurance ai cawk mi a thihtik ah US$150000- 200,000 renglo tiang hi a thihtakmi chung le caah a roh tak khawh hna.

Minung pakhat kan nunkhua hi Pathian nih nunkhua saunak a pek mi hna hi 90 leng an nung i, abuaktlak in minung hi 85 kum hi kan nung ti si, tuchan ah cun. Nikhat khat cu athi dingmi lawngte kan si. Kum no te zong nih, thihlohnak hi zeitik caan paoh ah kantawn khawh mi a si. Minung nunnak cu Pathian kutcung lawng ah um fom cu.  

Pathian zangfahnak in Chin State timi uktu thalo hna kut in US ram ah kan rak phan hna. Mah tik ah hin, an nunphung tha mi tampi hi i lak i, an mah he tha tein khuasak tti ding zong hi kan rian  asi. "Integrated" kan si a hau. An sin ah i cawhkalh kan hau hrim. Ziah? Kan i cawhkalh lo tik ah, Lai lei khuasak in tlahuar kan um tik ah, US cozah retheih kan pek, pawngkam minung retheih kan pek. Life insurance hi an nunphung pakhat asi. Car insurance, health insurance tbk hna hi an nunphung si hlei ah tu cu an Zulhphung le Nawlbia "Constitutional Law" hrim hrim ah an chiah chih cang.

Bia asau lai, Life insurance ilaknak ding caah khawi ka ah lak ah dah a tha bik lai? Riantuannak ah company nih pek mi Life insurance program a um, Bank nih offer mi Life insurance a um, Agent nih zuar mi Life insurance a um, adang dang company nih zuar mi zong a um. Zei dah kan i thim kun lai? Atha bik timi kha mah tein i thim ding si.

US ram "Raintuantu hna caah sermi Upadi" Labor Law ah hin, company caah puitling riantuan tu paoh paoh nih a hmuh tawk covo a co dih lai, tihi aa tel. Cu 'covo' hna ah cun "Health insurance phunphun le Life insurance" timi a hna aa tel. Health insurance hi riantuan tunih phaisa chuah in i cawk a si. Life insurance an pek mi hi "I khawn den ruang i, accident ruang i, thih loh" sual ah tiah abuaktlak in company hna nih "US$20000-40000" hrawng hi aman pek hau lo in an chiah piak hna. Company pakhat le khat ai lo cio lo, tamdeuh zong an um kho, mah nih phaisa thawh chap i tamdeuh cawk khawh mi zong cu a um ve. Theih ding mi, ralrin ding mi cu "Accidental Dead" timi ikhawnden ruang ah acang mi pamnak lawng kha an bulkhawh tihi theih ding. 

Bank nih an zuar mi Life insurance hi a man afawi ngai thlakhat ah $10 -$15 lawng si i, $100000 -200000 tiang hmuh khawh ding a si. Ee khah! i ral rin ding a um rih. Bank hna hi Accident in apam mi lawng an bul ve thotho. Zawtnak hi a paam mi, ruahlo piin thihloh a tong mi, an hmu kho lo. 

Agent nih zuar mi hi teh? Aphun phun a um, Agent zuar mi atam u hi Accident he dent lo he, zei ti ruang i thihloh paoh ah bulnak phaisa hi pekthan si. Life insurance cawk tik ah Agent sin ah thatein hal ding mi cu, accident ca lawng maw si? Zei ti hi kherhhlek cikcek ding. Laimi ah Agent an um pah hna i, kan mah pumpak hrim hrim in tha tein hlathlai kan hau. Agent hna cung zong ah kani lawm ngai awk a si. Phaisa an hmuh mi le, a caan pek i miphun caah an ttuan mi hi ai keih lo. An sung. Midang zawn a ruat taktak mi lawng nih a caan an pek khawh. Mah hi thiltha a si hih, tuah! tiah rak chimh mi khi asi.

Life insurance ngeihkhawh rih lo mi nih, arauh hlan ah i ngeih khawh cio ding in heh tiah izuam a hau. Khat lei ah Life insurance caah aman tamtuk kan pek sual maw ti zong hi ruahchih lengmangahau fawn. Aman tlawmtung, atha tungmi Life insurance cu rian a ngei mi paoh nih ngeih ahau hrim ko.

Kan ruahnak a bimi i thlen dih kan hau i, vawlei cung kan nun ding kum 100 ca tiang planning ngeih cia khawh asi.

Kei mahnak in athei deuh mi tampi an um ko lai. Life insurance Agent hna zong an um hna. Abiapinak hi tampi nan theih cio cang lai dah, nan tuah rih lo mi tu a si kho men. US ram ah kan miphun kan i tlum chin chin ding caah ka vun ttial.

Read More
Tawlreltu - on Saturday, January 15, 2011
3 comments
categories: | | edit post

Total Pageviews

Google Search

Custom Search

Unsafe State

GPS cawkding

Chin Youth Organization

Chin Youth Organization
www.cyona.info

Donate Us