Salai Biak Lian Sang


Tuchan cu Information Technology(IT) chan a si ti a si. Catlap in riantuannak a um peng rih nain zungkip ah, riantuannak fektory kip ah le sianginn phun phun kip ah Komputor tel lo awk tha lo ding in a um cang. Cakuat tialnak ah, thilcawknak caah le theihtlei theihnak ding caah computer lo in a si kho ti lo. Komputor cu kan duh zong duh lo zong ah kan inn chung ah a um a hau cang, kan khrihfa bu nih a herh cang i kan pawmkam ah hrial awk tha lo in a um cang.  Komputor Rungrul tiah lai holh in kan auh mi Computer Virus kan computor chung ah luh an hmannak, an luh lo ding caah hrial khawhnak te te le i kham khawhnak ding kawng tlawmpal vun tial ka duh. Komputer kawng hi tialcawk lo in a tam, cawn cawklo ding in a tam fawn. Virus kawng cu tlawmpal in vun tial ka duh.

Ahmaset cem ah Virus hi Email kuat a thiam lo :-). Komputor zong hi minung nih fial lo ah cun, Van B Thang chim cha in "Ahrut mi Komputor an si 0 le 1 lawng an theih" a ti.Virus phun tampi um hnga.  Komputor virus hi software program tu a si. Computer virus zong cu phun tampi um rih hawi. A tawinak in chim ah cun Computer Virus(Virus) cu computer software program pakhat a si i, komputor chung ah ai khumh khawh ning paoh in ai khumh i a mah tein aa copy, i a karh a fa a hrin i rian a tuan. Cu ti cun computer chung software pawl  an riantuanning kha a hrawh ter a nuar ter khawh. Spyware pawl le trojan cheukhat pawl cu nan password kha a fir khawh ti a si. PC virus pawl hi minung nih sermi lawngte an si dih.

Virus tiah chim ko uh sih law.. A tuanbia chim ah cun tihin si hnga. Vawlei cung ah 
komputor virus an hmuh hmasa mi hi "creeper" tiah an auh. US defense department nih coldwar chung ah khan an rak hmuhtheih hmasa mi a si. Mah "Creeper" timi program a rak tial/ser hmasa tu hi "Bob Thomas" timi pa a si. 1971 ah a rak ser mi a si. Bob nih hin "I am creeper, catch me if you can!' tiah US defense zung computer pawl sin ah email lo zei lo in message a rak kuat khawh. Mah cu cu amah tein aa zamh khawh hawi.

1981, 1986 ti pawl ah hin Richard timi pa le Alvi unau pawl tbtk hna nih virus program adang dang an ser chap rih. Email le web mitampi nih vun hman nak caan 1990s khawh hin Virus cu nichiar ti awk in a thar a chuak ti a si. CIA computer a luhhnawh kho mi Hecker pawl zong an um len cang. Virus program an hmang i an luh hnawh mi a si. Virus program tial ding ah thluak men men nih si kho lo ti asi. Thiamnak sang emem an ngeih a hau ti si.

Virus hi ralrin ngai ding a si nain tih tuk ding si lem ti lo. Anti-Virus pawl hmang in tampi kham khawh a si.

Fraud Mail: Fraud mail ruang ah hin mitampi cu phaisa thawng tampi an thlau. Cun Identity zong tampi hmanpiak an si ti. Fraud mail tampi nih an taial tawn mi cu "Phaisa tam pi na hmuh cawlh lai"...."Lottery na paoh", tibantuk a si theu. Mah cu cu i zumh sual a fawi tuk mi si tawn. Mah bantuk ca a kuami hna nih hin nichiar tiawk in midang sin in phaisa an hlen khawh hna hlei ah an bank account tibantuk information tampi kha an lak i firnak ah an hman. Cu caah kan email ah a rak lut mi commercial advertisement hna hi si khawh ah cun zoh hmanh zoh lo in hlawnh ding an si.


Virus khamtu ding caah Free in lak khawh mi antivirus an um lengluang nain, Free in rinh lengmang ding  asi lo. Dollar 40 hrawng i dih in Antivirus a tha ngai mi pakhat i cawk i komputer chung ah i khumh ding a si. Mah ka hin Antivirus a tha mi hna cawk ding an um lai. Komoputer athar i cawk le cang ka in Komputer chung ah khumh cia mi Free Antivirus kha i rinh riangmang ding si lo. Keimah pumpak in cun Norton Antivirus 2010 hi recommend tuah kan duh hna. Amazon ah 23 dollar in cawk khawh si.

Virus na komputor chung a luh tik ah' zeitin kan tuah kun lai. Free Antivirus hna hi an riantuannak tlamtling in a um lo caah virus a lut kho thotho rih. Virus lak ah tih a nung cem mi virus pawl cu Antivirus min bunh in a ra mi virus an si, biana ah Personal Security timi, Systerm Security tibantuk le.. Antivirus 2007 tibantuk Spy Doctor tibantuk le PC cilin tibantuk pawl hi Fake antivirus an si. Antivirus a lo mi virus an si. Mah pawl hi na komputer chung ah a luh sual a si ah cun a pawi taktak cang. Antivirus athar install tuah na duh zong ah an senh ti lai lo. Mah tik ah na tuah a herh mi cu na komputer kha Safe Mode in na on lai i, Norton Antivirus 2010 hi install na tuah lai (Mah ka hin). Safe Mode lawng khan install na tuah khawh lai. Naa lim si cun, komputer kha normal start in na tuah than lai i, Norton kha desktop cung ah na hmuh cang lai. Mah ti cun scan na tuah ah cun Norton nih a tlaih cawlh ko lai.

Na komputer chung ah virus um cang tiah na theih khawh ko. Na komputor vuidangnak in a fum deuh tuk si cun, si lo ah na on mi hna alang zok kho ti lo ti bantuk a si cun na komputor chung ah virus a um cang tinak asi ko. Virus kham peng ding caah a herh ngai mi cu na Antivirus kha update tuah zung ze ding a si. Cun a tlawm bik nithum ah vuikhat Scan tuah peng ding a si. Cu vial in.

Read More
Tawlreltu - on Friday, January 22, 2010
1 comments
categories: | | edit post

Antivirus Atha mi hna
    






























Software Atha mi hna















Read More
Tawlreltu - on Thursday, January 21, 2010
0 comments
categories: | | edit post

by Salai Biak Lian Sang
Amazon timi hi mitampi nih cun kan theih cang theu lai. Maivan inn internet business phunkhat a si. US ah a um mi ah cun maivan chawletnak ah a ngan cemmi pakhat a si. Multi electronic commerce timi electronic thilri a phun phun maivan inn hmang in thil a zuar mi company an si. An headquater zung pi cu Laimi zong tam nawn an um cangnak Seattle khua Washington State ah a um.

Amazon arak thawktu cu Jeff Bezos a si. 1994 kum lio ah arak thawk i 1995 kum ah maivan inn ah a vun chuahpi. Online Cauk zuarnak ding caah atuah hmasa mi a si. Nain a hnu ah CD, VCD le VHS hna  MP3s, hla hna computer software, video games, GPS tibantuk le digital Dictionary tbtk..electronics thilri hna tampi zuarnak ah a hung si. Tu ah cun thiltampi zuar a si cang. A dawr hmun zong US lawng si lo in Canada, UK, Germany, France, Japan le Tuluk ram te hna zong ah an thilzuarnak cu karhter a si cang. 2009 January ah Verdict Researchtimi nih an chimnak ah UK ah music hla pawl cawknak ding caah Amazon hi an uarbik mi a si ti si.


Amazon anrak tu hi, khual a tlawnpah ah ruahnakthar a vun chuah mi si ti si. New York in Seattle (US nichuah le nitlak) khual an tlawn cuah mah lio ah ruahnak tha hi a vun theih mi si. An company an thawk ka ah hin khuaruahhar ngai asimi pakhat cu kum 5 chung tiang amiak(profit) zeihmanh hmuh lo ding in planning an ngeih mi hi a si. 1994 ah rak thawk cang mi cu 1997 tiang ah hin an stock share man IPO hi dollar 18.00 lawng si rih caah an shares arak i cawk mi hna an lung arak dong ngai te. Amazon nih hi NASDAQ timi American Stock exchange tang ah AMZN timi min bunh in stock market pakhat arak on ve. 1990s kum chung ah internet in business a tuah mi hna cu thinphannak tamtuk ruang ah company tamlak te an rak i din nain, Amazon cu a rak peh zulh peng.


Amazon founder Jeff hi khuaruah har in ca a rel mi a si tisi. Cauk tha pakhat hnih a hmuh mi ngan lo in ai cawk i a rel mi a si ti si. Cauk tha pakhat relnak hmanh in investment tuahning, chanthar chawlehnak kawng hna hi thiam ithawk cawlh khawh a si. A nih hi Princeton University in sianginn arak dih mi a si. Amazon arak derh hlan ah hin company ngan ngai mi pakhat a si mi D.E Show & Co. timi company caah phaisa lehthal thiamnak lei rian a rak tleiih piak hna.


Jeff hi Cotulla,Texas State mi a si i an innchung khar nih hin an pupa chan in an neih mi vawlei eakah 25000 an ngei ti si. Jeff i a pupa/grandfather hi US Atomic Energy Commission ah rian a rak tuan tawn mi a si. Jeff Bezos i a nu hi teenager a si lio ah fa a hrin mi a si.


Jeff Bezos hi a no lio ah ca a rel i thil a tuah tuk ngai tiah theih mi a si. An inn ah motor kudong cu Jeff Bezos nih science practice tuahnak hmun ah ai cang ti si. University of Florida ah a kai hmasa i cu ka ah cun minthatnak Silver Knight Award timi laksawng a hmuh.  Princeton University ah physic cawng ding in arak i tim nain computer thiamnak le electrical engineering ah aa thlen than. 2008 ceu ah khan Carnegie Mellon University nih honorary Doctorate degree an pek.


Nihin ah cun Amazon cu kum fatin te dollar million tampi a hmu cuah mah mi company nganpi pakhat ah aacang. 2003 ah billion 3.9 (million 300) amiak arak hmuh. 2005 ah cun 8.5 billion arak hmuh i. 2007 kum thawk in cun a dang company zong a cawk chih i capital phunghram aa tlaih i chawletnak tamlak te a tuah cang. 


Nihin tiang ah amazon ah nichiar thil a caw mi tampi an um i, an cawk mi thil hna zong tlamtling tein an sin a phan peng, thiltha a si peng caah mah tihin an company hi athang cho chin thluahmahnak a si. Laimi tampi zong nih GPS hna Computer hna, Aman fawi taktak in maivan inn in cawk khawh a si. A leng ah 600 hrawng in an zuar mi 200 renglo hna in cawk khawh sitik ah a thathnem tuk. Cauk tha tha zong aleng ah 50, 60 si mi kha Amazon ah cun 15, 20 in cawk khawh si tik ah a tha hringhran mi maivan chawdawr pakhat si ti khawh si.


Source: Wikipedia






Read More
Tawlreltu - on Monday, January 18, 2010
0 comments
categories: | | edit post

Martin Luther King Speeches

I Have a Dream - Address at March on Washington

August 28, 1963. Washington, D.C.

I am happy to join with you today in what will go down in history as the greatest demonstration for freedom in the history of our nation. [Applause]

Five score years ago, a great American, in whose symbolic shadow we stand signed the Emancipation Proclamation. This momentous decree came as a great beacon light of hope to millions of Negro slaves who had been seared in the flames of withering injustice. It came as a joyous daybreak to end the long night of captivity.

But one hundred years later, we must face the tragic fact that the Negro is still not free.

One hundred years later, the life of the Negro is still sadly crippled by the manacles of segregation and the chains of discrimination. One hundred years later, the Negro lives on a lonely island of poverty in the midst of a vast ocean of material prosperity. One hundred years later, the Negro is still languishing in the corners of American society and finds himself an exile in his own land. So we have come here today to dramatize an appalling condition.

In a sense we have come to our nation's capital to cash a check. When the architects of our republic wrote the magnificent words of the Constitution and the declaration of Independence, they were signing a promissory note to which every American was to fall heir. This note was a promise that all men would be guaranteed the inalienable rights of life, liberty, and the pursuit of happiness.

It is obvious today that America has defaulted on this promissory note insofar as her citizens of color are concerned. Instead of honoring this sacred obligation, America has given the Negro people a bad check which has come back marked "insufficient funds." But we refuse to believe that the bank of justice is bankrupt. We refuse to believe that there are insufficient funds in the great vaults of opportunity of this nation. So we have come to cash this check -- a check that will give us upon demand the riches of freedom and the security of justice. We have also come to this hallowed spot to remind America of the fierce urgency of now. This is no time to engage in the luxury of cooling off or to take the tranquilizing drug of gradualism. Now is the time to rise from the dark and desolate valley of segregation to the sunlit path of racial justice. Now is the time to open the doors of opportunity to all of God's children. Now is the time to lift our nation from the quicksands of racial injustice to the solid rock of brotherhood.

It would be fatal for the nation to overlook the urgency of the moment and to underestimate the determination of the Negro. This sweltering summer of the Negro's legitimate discontent will not pass until there is an invigorating autumn of freedom and equality. Nineteen sixty-three is not an end, but a beginning. Those who hope that the Negro needed to blow off steam and will now be content will have a rude awakening if the nation returns to business as usual. There will be neither rest nor tranquility in America until the Negro is granted his citizenship rights. The whirlwinds of revolt will continue to shake the foundations of our nation until the bright day of justice emerges.

But there is something that I must say to my people who stand on the warm threshold which leads into the palace of justice. In the process of gaining our rightful place we must not be guilty of wrongful deeds. Let us not seek to satisfy our thirst for freedom by drinking from the cup of bitterness and hatred.

We must forever conduct our struggle on the high plane of dignity and discipline. We must not allow our creative protest to degenerate into physical violence. Again and again we must rise to the majestic heights of meeting physical force with soul force. The marvelous new militancy which has engulfed the Negro community must not lead us to distrust of all white people, for many of our white brothers, as evidenced by their presence here today, have come to realize that their destiny is tied up with our destiny and their freedom is inextricably bound to our freedom. We cannot walk alone.

And as we walk, we must make the pledge that we shall march ahead. We cannot turn back. There are those who are asking the devotees of civil rights, "When will you be satisfied?" We can never be satisfied as long as our bodies, heavy with the fatigue of travel, cannot gain lodging in the motels of the highways and the hotels of the cities. We cannot be satisfied as long as the Negro's basic mobility is from a smaller ghetto to a larger one. We can never be satisfied as long as a Negro in Mississippi cannot vote and a Negro in New York believes he has nothing for which to vote. No, no, we are not satisfied, and we will not be satisfied until justice rolls down like waters and righteousness like a mighty stream.

I am not unmindful that some of you have come here out of great trials and tribulations. Some of you have come fresh from narrow cells. Some of you have come from areas where your quest for freedom left you battered by the storms of persecution and staggered by the winds of police brutality. You have been the veterans of creative suffering. Continue to work with the faith that unearned suffering is redemptive.

Go back to Mississippi, go back to Alabama, go back to Georgia, go back to Louisiana, go back to the slums and ghettos of our northern cities, knowing that somehow this situation can and will be changed. Let us not wallow in the valley of despair.

I say to you today, my friends, that in spite of the difficulties and frustrations of the moment, I still have a dream. It is a dream deeply rooted in the American dream.

I have a dream that one day this nation will rise up and live out the true meaning of its creed: "We hold these truths to be self-evident: that all men are created equal."

I have a dream that one day on the red hills of Georgia the sons of former slaves and the sons of former slave owners will be able to sit down together at a table of brotherhood.

I have a dream that one day even the state of Mississippi, a desert state, sweltering with the heat of injustice and oppression, will be transformed into an oasis of freedom and justice.

I have a dream that my four children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin but by the content of their character.

I have a dream today.

I have a dream that one day the state of Alabama, whose governor's lips are presently dripping with the words of interposition and nullification, will be transformed into a situation where little black boys and black girls will be able to join hands with little white boys and white girls and walk together as sisters and brothers.

I have a dream today.

I have a dream that one day every valley shall be exalted, every hill and mountain shall be made low, the rough places will be made plain, and the crooked places will be made straight, and the glory of the Lord shall be revealed, and all flesh shall see it together.

This is our hope. This is the faith with which I return to the South. With this faith we will be able to hew out of the mountain of despair a stone of hope. With this faith we will be able to transform the jangling discords of our nation into a beautiful symphony of brotherhood. With this faith we will be able to work together, to pray together, to struggle together, to go to jail together, to stand up for freedom together, knowing that we will be free one day.

This will be the day when all of God's children will be able to sing with a new meaning, "My country, 'tis of thee, sweet land of liberty, of thee I sing. Land where my fathers died, land of the pilgrim's pride, from every mountainside, let freedom ring."

And if America is to be a great nation this must become true. So let freedom ring from the prodigious hilltops of New Hampshire. Let freedom ring from the mighty mountains of New York. Let freedom ring from the heightening Alleghenies of Pennsylvania!

Let freedom ring from the snowcapped Rockies of Colorado!

Let freedom ring from the curvaceous peaks of California!

But not only that; let freedom ring from Stone Mountain of Georgia!

Let freedom ring from Lookout Mountain of Tennessee!

Let freedom ring from every hill and every molehill of Mississippi. From every mountainside, let freedom ring.

When we let freedom ring, when we let it ring from every village and every hamlet, from every state and every city, we will be able to speed up that day when all of God's children, black men and white men, Jews and Gentiles, Protestants and Catholics, will be able to join hands and sing in the words of the old Negro spiritual, "Free at last! free at last! thank God Almighty, we are free at last!"

Read More
Tawlreltu - on
0 comments
categories: | | edit post


America Ah Kan Tlawng Ve

(Dal khatnak)

Ro Thawng

Khualtlawn hi a zuam ngaimi ka si ve nain ka dirhmun le caan nih a ka pek tawn lo caah tlawn khawh loin ka umnak a sau ngai cang. Pathian lamhruainak thawngin Singapore ah October 2, 1994 Zarhpini ah ka rak phan i tukum 2009 ah cun kum 15 ka um ve cang. Hi kum 15 chungah Laitlang a hnu bik kan va tlawn khawh hi kum 2001 January – February thla chungah a rak si. Tukum in cun kum 8 chung a si cang i tlawn kan duhnak a sau ngai cang. Tukum Khrismas tal cu Laitlang ah kan chungkhar in kan tlawng cang hna lai tiah saduhthah le timhlimhnak kan rak ngei.

Atu lio ka riantuannak hi Far East Organization kampani ah a si i properties development lei shopping mall, condominium, hotel tibantuk caah hmuncawk, innsak, zuar/ hlanh rian a tuanmi kan si. Kan riantuannak ah ruahlopiin tukum chungah nan duhnak ram pakhatkhat paoh khualtlawng i, ABCD timi (Architect, Building, Culture & Dine) ramdang ah an khuasaktintuk ning va hmuh ve dingin khualtlawn an kan fial. Cu thilhmuhtonmi chungin ruahnak thar chuahpi kho ve hna seh tiah an ti i kalumnak le eidin, riahnak tehna zong kampani nih liampiak a si lai ti a si tikah Laitlang lei khualtlawn ding cu kan i let than i phanh bal lonak ramdang tu ah tlawn dingin kan i tim than. Khualtlawn khawhnak ram vialte cu cazin list chung kan zoh tikah US, Canada, Brazil, UK, Germany tehna, Japan, S Korea, Hong Kong, Australia tehna an i tel. Khuazei ram ah dah kan tlawn hnga tiah kan i ruah than tikah US lei hi ram thangcho bik, ram nuam bik le Laimi zong tampi kan um cang caah kan cazin ah pakhatnak ah kan chiah. Visa belte Kawlrammi caah cun hmuh a har lai i hmuh lo sual ahcun Australia lei ah tlawn dingin timhlamhnak kan ngei.

Kan hawile nih cun US ah cun a kih tuk lio, vurtlak lio a si lai i a kik tuk lai caah tlawn a nuam lai lo ti a si i “vurtlak cu pei hmuh kan duh ngai cu!” kan hei ti. Australia cu nikhua a lin tuk lai i umkal chawhvah a nuam fawn lai lo, ti a si. Korea maw, Japan ah maw va tlawng ko uh tiah a kan titu zong an um. ‘Pathian nih kalter a kan duhpiaknak ram ah si ko seh’ kan ti ko.

US Palai zung ah cun visa cu online in kan sawk i Palai zung ah interview tuah dingin appointment ni cu a tuan bik a lawn ni Sep 16 ni ah kal dingin kan i thim. Cu ni ah cun kan nuva cun US Palai zung ah cu zingka ah kan va phan. Kan hmaika ah cun US visa sawktu hna cu pakhat hnu pakhat in mahle tlar nambar zawn cio in interview an halmi le an lehmi vialte i theih khawh dih a si. Kannih cu Pathian sinah thla kan cam; nangmah nawl si ko seh, kan hmuh lo zongah a poi lo, Australia lei zongah kan tlawng ko lai tiah hnangam in kan um ko. Mi cheukhat cu bia an hal hnuah an passport an khirh hna. Kanmah caan a phanh tikah cun nu pakhat nih cun US ah zei nan va ti lai? Tiah a kan hal. “Kan tuannak kampani nih ram dang ah holiday khual nan tlawng kho tiah an kan ti i US ah tlawn dingin kan i thim, cun kan chungkhat, hawikom zong an tampi i tlawn kan duh hna” kan ti. A herh an timi form viate kan tial dih, company letter le bank statement tehna kan pek chih dih hnuah “thawng kan in thanh than te hna lai” tiah a ti i kan passport cu a kan pek than i kan kir ko.

A thaizing ah US Palai zung in ruahlopiin phone an ka chawnh i “tuzan lei ah maw thaizing ah dik nan passport kha rak pu law visa kan in pek hna lai” a ti i Pathian kan thangthat. Cuti cun US lei ah vanlawng tiket booking kan rak tuah ciami cu Dec 11 ni zuang dingin confirm kan tuah colh. Kan tiket cu Tokyo khua Narita ah 4pm ah phanh in a thaizing 11:30am ah Chicago lei zuang ding a si. Tokyo khua chungah zaan khat cu va riah khawh a si caah Japan visa cu kan sawk i US visa ngeihcia a si caah double transit visa an kan pek. US lei um kan unau, hawikom hna sinah thawng kan thanh hna i an rak i ngaih ngai cio hna i kanmah zong nih America ram phanh le chungkhar, unau hawikom tampi hna hmuh le ton lai cu kan i ngaih tuk hringhran ko.

H1N1 Raisi Kan I Chun

A kihnak ram ah khualtlawng ding kan si caah kalinik ah kan kal. Sii phunphun in S$150 man hrawng kan i cawk cia. Cun atulio a chuakmi vok in a chuakmi H1N1 timi tlangrai caah khamnak sii chunh ding a si. Vanthat ah kan tuannak kampani nih chunhman a kan liampiak dih i alak in H1N1 raisi cu a kan chunhter dih. Kawi Siang nu belte cu a leng siikhan kalinik ah aa chun i $28 a dih. Anih hi raisi aa chunhnak ah aa ziak deuh lo i side effect ruangah a tak a lin, a lei ah hma an um. Kan khauruah a har i kalinik ah siibawi a va zohter i tuktak sii cu an rak pek, a dam te ko lai an ti. Ni hra hrawng hnuah anmah tein an dam dih than tak. Kei tu cu zeihmanh a chuak lo.

Khualtlawn Lam Kan Sial

Annual Leave kan ngeihmi chungin khualtlawng ding kan si caah December thla dih hlan tiang lawng caan kan ngei cang. Kum khat ah annual leave hi ni 16 lawng kan ngeih caah Zarhteni le Zarhpini rel chih loin a tuan bikah Dec 11 ni chuah khawh a si i in Dec 31 hlan ah kiar than ding a si. Nikhua caan kan ngeihmi hi a dihlak ah ni 20 hrawng lawng a si caah le khua tampi tlawn kan i timh pah caah US leiin kan unau hna he kan i ceih hna i a tanglei bangin kan tuaktan.

Dec 11 ni Cawnningani: Singapore – Tokyo,

Dec 12 Zarhteni: Tokyo – Chicago

Dec 12 Zarhte zan ah Washington DC

Dec 13 -14 Zarhpini: Washington DC (CBMC)

Dec 15- 16 Cawnnihnih le nithum: New York

Dec 17 Cawnnili: New York – Jackson Ville – Dallas – Tyler (Texas)

Dec 18 Cawnninga ni: Tyler – Shreveport (Louisiana)

Dec 19 Zarhteni : Shreveport – Tyler – Dallas

Dec 20 Zarhpini :- Zarhpini Dallas (CBC)

Dec 21 Cawnnikhatni: Dallas – Indianapolis

Dec 22 Cawnnihnihni: Indianapolis

Dec 23 Cawnnithumni: Indianapolis – Columbus

Dec 24 Cawnnilini: Columbus – Indianapolis

Dec 25 Christmas ni: Indianapolis (ICBC)

Dec 26 Cawnnirukni: Indianapolis

Dec 27 Zarhpini: Indianapolis (ZCC) – Columbus

Dec 28 Cawnnikhatni: Columbus

Dec 29 Cawnnihnihni: Columbus – Chicago- Tokyo

Dec 30, 2009 – January 06, 2010: Tokyo

January 06, 2010: Cawnnithumni: Tokyo - Singapore

Singapore in Kan I Thawh

Thaizing Dec 11, 2009 Cawnninga ni ah Changi airport in zing 8:30am ah All Nippon Airways (ANA) Flight no. NH-11 in Japan ram Tokyo ah zuang ding kan si. Kan inn in zing 6:00am in thawh a hau. Kan thilri cu Laitlang lei tlung laimi bangin a tam. US leiin kan unau hna nih cahmi tete kan phorh pah. 23Kg veve a ritmi thilkuang nganmi pahnih le kutcawimi pahnih (10Kg veve) an si i taxi pahnih in booking kan cah cia hna. Zing 5:00am ah kan tho i kan nu (kawi Siang nu) he cun Leng Kong Tiga inn in 6:00am in kan i thawh i Changi airport ah zing 6:30 ah kan phan. Kan thilri a tam pah caah kanmah nuva pahnih lawng cawithliar dingah cun a har deuh vak caah kan naupa Pu Hrang Uk (Sungsung pa) vanlawngdinhhmun tiang a kan thlah i kan i lawm hringhran. Rian a tuan ni a si ko nain a kan thlah dih hnuah rian ah a lan. Amah um hlah sehlaw kan har ngai hnga.

Kan thilri cu ANA airline ah cun Checkin kan tuah i 7:30am ah gate chungah kan lut hna. Zing suimilam pariat ah ANA vanlawng B767 ah cun kan lut hna i minung cu 200 renglo kan si i thutnak cu kan khat dih ko. December thla cu Singapore ah Sianginn khar lio a si i khualtlawn thla cu a si kaw mitam deuh cu Singaporean an si i Japan le vunrang pawl zong an tam ngai ve.

An i timhcia ning tein 8:30am ah cun “vawleicung ah a tha bik vanlawngdinhnak airport” tiah kum tampi minthatnak a hmu lengmangmi, Singapore cazoh nih an ram caah ramdang in tangka tam bik hmuhnak le Singapore mipi zong nih an i chawr ngaimi Changi vanlawngdinhhmun cun kan zuang i Singapore cu kan minit tlawmpal hrawng kan hmuh hnuah cun kan lonh colh i Malaysia ram Johor Bahru khuapi cung kan phan manh ko.

Vanlawng cungah cun a zuan lioah a pawnghrawng thilumtuning vialte theih khawh dih a si. Vawlei in a san pe 35,000 tibantuk, lenglei thli kih-lum tahnak/ temperature (-50degC), suimilam pakhat ah meng zeizat (450mph tibantuk) in a zuang ti tehna le zeican kan kal cang i zeican dah kan kal rih lai timi thawngthanhnak tling tein graphic in kan hmaika i screen hmete ah an hmuhsak i zoh a nuam ngai. Kan phanh lainak khua Tokyo ah atulio te i khuacaan zong an tial i ruah tlawmpal a sur, kih-lumlei 9degC a si i kan tih pah ngai ko. Cutluk khuakik cu kan phanh lonak a sau pah cang caah kan celh te hnga maw tiah kan ngaihlah pah ngai ko. Vanlawng cungah cun video games phunphun, hla le muvi phunphun zong zoh khawh a si i umharpheng ngai a si. Cun live camera zongin a zuan lioah vanlawng tang i rili le tlang khuate le khuapi vialte ni nikhua that chung cu zoh khawh dih an si i a nuam ngai ko. 1995 January lioah Singapore in Bangkok ah Swiss Airline i DC8 vanlawng nganpi in ka rak zuang bal i atu bantuk tluk cun a rak tling rih lo.


Changi International Airport (Singapore)

Japan ram khualipi Tokyo ah kan phan

Japan ram khualipi Tokyo luhnak pakhat a simi Narita vanlawngdinhhmun ah cun timhtuahcia ning tein zanlei 4pm ah kan tum i kan thilkuang (baggage) cu Chicago flight ah thial/ transfer tuahpiak dingin tuanvo ngeitu nu pakhat sinah kan chimh i a kan tuahpiak hnu 5pm ah midonnak hmun ah kan chuak kho. Narita Vanlawngdinhhmun i midonnak hmun in Rev Joseph Raltong (Esther pa) nih a rak kan don. Esther pa he hin kan i theihnak cu 2006 lio in a si cang. 2006 lioah Malaysia ah an chungkhar in an rak tlawng hna i an kal hlanah Tokyo i Singapore embassy nih visa cu sawk a hau lo tiah an rak ti hna i an an rak sawk chih lo caah Singapore ah an lut kho lo i Malaysia ah direct in an kal tikah kan rak i tong kho hna lo. Cu karlak cu email le phone chung lawngin pehtlaihnak kan rak ngei i mipum in kan i hmuh bal lo tikah kanmah zong nih kan thei/hliah kho ve ti lo. A hmaika in kan rak chuak ko nain a kan thei/hliah ti lo i kan i kawlnak ah minit sawmthum hrawng kan rau. Ka mobile phone hi “international roaming service” ka ngeih caah ka on ko nain “No network found’ a ti i hman khawh a si lo caah kan lungrethei ngai cang. Information counter ah ka va kal i “a kan dongtu i mobile phone nambar ka ngei i zaangfahnak in na kan chawnhpiak kho hnga maw?” tiah bawmh ka hal nain an ka chawnhpiak duh bak lo. Anmah cu telephone an i hunh ko nain “money exchange ah a nawi, coin va thleng law public phone in chawn te ko” tiah an ka ti i coin thlen dingah cun ka va kal. Tangka neknawi ka thleng cang lai ka ti lioah Laiholh in biaruah thawng ka theih i ka kir than. Ka va phanh tikah Esther pa le kawi Siang nu an rak si i “zeitin nan i hmuh?” ka ti tikah kawi Siang nu nih “Laimi a lo ngai i ‘Laimi na si maw’ tiah ka ti i ‘ka si ko’ a ti hnu lawngah kan i thei” a ti i Esther pa nih cun “Taluk nuva ah pei kan ruah ko hna cu! Pu Ro Thawng timi cu mi pumrua thapi, mi nganpi, tar pah nawn a si men lai tiah pei ka kawl len cu!” tiah a ti i kan ni len...

Esther pa nih cun kan nuva caah tlanglawng tiket cu pakhat ah ¥720/- (US$ 8/- tluk) man a kan cawkpiak. Kanmah lei thilman he tuak chun ahcun a tam ngai, Singapore ah cun $2 hrawnglawng a si hnga. An Inn leiah cun kan kal i 6:00pm ah kan phan. An inn phanh hlanah lam dang in a kalmi tlanglawng pakhat kan i thial i cu karlak ah cun thlikik a hran lawng si loin ruah zong a sur chih i a kih ning cu celh bak a si lo. Mah hmanh cu a kihlei tahnak 6degC lawng a si rih. Laitlang hmanh ah mah tluk cun thli kik ka tong bal lo. Esther pa nih cun a lummi cawhnuk dur a kan cawkpiak i kan din hnuah cun kan chung a lum thluahmah i kan khuasih kan in khawh deuh ngai. Tlanglawng kipah thlilumternak aircon (heater) an hman i kan thutnak cu a lum thluahmah. Minung kan hmuhmi vialte angki leng thuah hnih thum cu an i hruk cio dih i a kih an celh cio lo ti a lang. Kan i citmi tlanglawng cu khuachung tianglawng a kalmi a si i a hlunmi a lo ngai. Singapore i MRT timi tlanglawng he cun an i dang ngai. Singapore i MRT cu a let tampi in a tha deuh ngaimi a lo. Japan ram i highway hmanmi Bullet train tu cu kan hmu rih lo i a mak ngai ko lai. An khuachung tlanglawng chungah cun tidin le rawl (changreu) ei khawh a si i Singapore ah cun a ngah lo. Esther pa nih cun “Japan ah cun an i manh lo tuk i tlanglawng cungah hin eidin hi a ngah ko” a ti.

An khua chungah cun lektik hri aa zammi a tam tuk i Singapore ah caansau a um cangmi caah cun mit a tuai ngai i tihnung lei khi a si. Lektik hri a cat sual lai, silole i pah sual ahcun thihloh a fawi tukmi a si. Singapore ah cun lektik hri cu vawlei tangin an kalter dih i hmuh khawh a si lo i hnathiang ngai a si.

Zan ah cun Tokyo khuapi chung kan lenpi hna lai a ti i kan i ngaih tuk ko nain nikhua a chiat tuk caah kan leng kho than ti lo. Kirlei ah ni li nga tluk kan caam than te lai i Fuji tlang hrinhrim kal khawh dingin timhlamhnak kan ngei.

Esther nu le pa chungkhar nih cun zanriah ah Japan rawl an kan dangh i a thaw hringhran. Zantlaipi tiang bia kan i ruah hna. Fanu pathum le fapa pakhat an ngei i an fanu Esther cu Junior High School a kai lio. Japan holh cu Laiholh nakin an thiam deuh. Ca a thiam tuk an ti i hmailei ah mi ah aa chuah te lai. Miphun cawisangtu pakhat a si te lai tiah ruahchannak nganpi a um.

Rev Joseph Raltong he biaruah lio

Rev Joseph Raltong hi Lairam i a khua cu Lungcawipi a si i India ram in Baibal sianginn a dih hnuah Htilin khuapeng ah Missionary rian a rak tuan balmi a si. Japan ram ah Missionary in kum 10 hrawng a um cangmi a si i Kawlrammi Khrihfabu pakhat a si mi Myanmar Christian Mission Centre (MCMC) ah founder le senior pastor a tuan liomi a si. Japan um Laimi siseh, Kawlrammi paoh nih an theihmi, herhpang kipah an panhmi le an bochan ngaimi a si. Cun Kawlrammi refugee kong he pehtlaiin holhlehpiak ah siseh, hlathlai le theihhngalh duhmi kong ah siseh Japan cozah leiin lawyer, immigration le police lei nih amah hi an auh lengmangmi a si An chungkhar in an kan zohkhenhnak le an dawtnak kan philh kho lo. An cungah kan i lawm tuk, Pathian nih thluachuah alet tampi in pe chin ko hna seh.

Kan peh than te lai.


Narita International Airport (Tokyo)

Read More
Tawlreltu - on Friday, January 08, 2010
2 comments
categories: | | edit post

Total Pageviews

Google Search

Custom Search

Unsafe State

GPS cawkding

Chin Youth Organization

Chin Youth Organization
www.cyona.info

Donate Us