Salai Biak Lian Sang
Nihin April ni 9, 2009 ni ah UNHCR officer pakhat, Intern pakhat, Rohingja holhlet pakhat le catialtu he tiin Kuala Lumpur in minute 40 hrawng aa hlatnak hmun Kajang khua ah aum mi Semunyith timi thonginn(immigration detention camp) ah an kal. Semunyith (Sama yeing) ti zong in a aw an chuah mi camp hi Rela nih biataktein an cawnghmi a si. Thonginn chung ah hin Kawlram mi a tlawmbik 200 an um lai tiah zumh a si.
Nihin cu Laimi telhchih in Kawlram mi ralzam thongtla minung 62(Kan hnu zarhpi ni ah thonginn chung ah nausem a cawi mi Pi Mang Khen Cing le a fano telhchih in) cu UNHCR nih Malaysia ram thonginn pakhat in an chuah khawh hna. A tu an chuah hi a vui hnihnak a si. Nizan tihni ah khan Pi Hoi Cer le thonginn chung ah a hrin mi a fano te telhchih in minung 50 hrawng an chuak. Thaizing hi 20 reng lo an chuak rih lai tiah ruahchanh a si. Tuzarh chung lawngte ah cuzat thongtla cu an chuah khawh mi hna hi lawm um tuk hring hran nain, khat lei ah ngeih chia ngai mi cu a tam deuh paoh paoh hi nu le hngakchia ti dah lo in cun Fung vui hnih( 2 strokes)cio a inn mi hi zatceu hrawng an si lai. March thla zarhkhatnak ah UNHCR zung in zarhkhat chung officer pathum le holhlet catialtu he a dang pahnih tiin interview an rak tuahmi hna an si.
Samuyith thonginn hi ni a linn sa ngainak hmun ah a um. Thirhrihling thuathnih in an kulh. A chung ah inn hi athluanthlaun in Block A,B,C,D,E tiin an sak. Mah hi thonginn ah hin majestrate court pakhat a um i Kajang thonginn, le adang dang hna in immigration offence in tazacuaimi tamdeuh cu Mah hi samuyith ah hin "Court" rak kai a si. Malay holh in cun "makamah" kai ti a si. "Court" tihi Laiholh in kan hmang theng lo caah, Laimi thongtla tampi zong nih "makamah kan kai" tideuh in an hman ve.
Thonginn chung fano ngeimi hna
Pi Hoi Cer hi nau a pawi thla 8 le zeimaw a si ah Operasi in an rak tlaih i Semuyith arak phan. A fu kum 13 pakhat he ttiin January ni 30 ni ah khan Ampang ah an rak tlaih mi asi. VOCR nih mirang ca in a kaawng hi mahkahin raktial a si cang. A nih hi thonginn chung ah Fa angei i(ani diktein ka thei rih lo) a teamkhatnak chuahmi ah chuahchih a si.
Pi Mang Khen Cing hi Zomi a si i a fahi kan hnu zarhpini April 5 ah khan fa angei. A kawnglam hi VOCR nihtlamtling deuh in a tialthan te lai. Nihin ah an rak chuah chih ve.
Kawlram mi minung 100 renglo fungtuk(Thithet tuk) an i huah
Vawlei cung ah thongtla mi fungfektuk(Whipping) mi ram hi an tampi lo. Malaysia hi ramkhat a si ve. A tu lio ah an tuk mi hna hi 2007-2009 tiang ah thlakhat hnih chung ah milu a tambik fungfek an tuk mi a si tihi hmuh khawh a si. Kawlram mi Semuyith thongtla lawng te 100 renglo hi fungtuk cia he fung tuk ding he an si. A dang thonginn kan hnu kan chim mi Perak i thonginn i an tuk mi hna he cun milu hi an tam bak ko. Laimi(Chin miphun) tamlak te an i tel.
Fungtuk(Thithet tuk) ticu.."Taklawng in an chiah hna i, Pa thawng thawng pawl nih chiti thuk mi thithet fung, 'vik! vik! vik! tiah an i huai i, tawtawk a nemnak zawn ah duh tharek bak in a hlirh hnawh i cheih khi a si." An tuknak hma vual hi fawibai in a lo kho lo. Pacang pi hmanh mithli tlak phahmi a si. A faktuk mi a si.
Zeiruang ah dah an tuk hna hnga? Kumdang ah mah ti tuk hi a tam theng lo. A bik in cun an cozah lei in tuk an duh hna caah an tuk mi hna si. Thongtla nih bia an chim thiam lo ruang zong ah a si lo i, an thatlo tuk ruang zong ah a si hlei lo tiah catialtu nih a hmuh ning a si.
April ni 8 ni ah PJ Court timi Malaysia ram i high court pakhat ah holh leh ding in catial tu a kal ve i, bia an ceihpiak ning hna cu ttha tein catiltu nih a hmuh ve. Tukum court ka kal paoh hi mithli he catialtu a kir tawn. Fungtukding ti in bia an khiahpiak hna ah catialtu hi a lung a hno tuk i a si. PJ court ah cun Senthang peng mi padawh chuakthiam pa 4 an tla. Pakhat cu UN mincazin khumh cia a si caah fung tuk a luat. A dang pa 3 hi cu tukding tiin sehchih a si. Court chung ah Laimi ralzam hna caah Advocate a kan tuanpiak tu cu Mss. Renuka a si. An mah court nih Malay mi tlangval shihni paliklak pakhat an i chiah ve. An nih pahnih hi a chang chang in Upadi le chirhchan dangdang an chim ve ve i, suimilam 1 deng chung bia an chim ve ve. A donghnak ah cun Zei ti a si zong ah Fung vuihnih tukding ticu kan fehter ko tiah biaceih bawi "Judge" nih a chim i court caan a dih. An nih hi Semuyith nih bia an ceihpiak cangmi hna an si nain, UNHCR nih fungtuk lo ding in an nawlpiak mi hna a si. Court nih an i ngeihmi shihni nih cun "Malaysia Immigration Act section 6. 1 (c) ning in" tiin aa tlaih chih. Cu hlei ah cu hlan ah fung an rak tuk bal cang Kawlpa a mian ah "Tin ....OO' timi pa case hi reference ah an i lak.
High court kalnak ah hin nikum December thlachung catialtu hi holhlet dign in a rak kal venak ah Rakhine minugn 10 hi Jahor Bahru court ah UN shihni nih an rak nawlpiak hna i fungtuk ding ticia mi, tuk than lo ding in ngaihthiam an si.
Catialtu sin in biacah "Dawtmi u le nau hna, kan miphun unau thong atla mi hna "an kedanh vun danh piak tuah hna uh sih" Ngeihchia ngai a si. Kawlram athat lo ruang ah mikhua le miram ah arbang kan rak vai hna i, mi kan velh hna lo, mi kan that hna lo, mi thil kan fiar lo...nain, zei ti awk tha lo in fungtuk kan i huah hna. Atang rih mi thongtla a zaa in a um rih mi hna hi "FUNG TUK I HUAH LO DING LE THONG INN IN AN CHUAH ZOK KHAWHNAK HNA DING AH" thla rak cam cio ko hna uh sih. Cu hlei ah CHRO le adang dang miphun hruaitu upa hna nih biatak tein mah hi kawng ah rian nan tuan chinchin ding zong ah zangfah kan nawl chih hna."
Nihin April ni 9, 2009 ni ah UNHCR officer pakhat, Intern pakhat, Rohingja holhlet pakhat le catialtu he tiin Kuala Lumpur in minute 40 hrawng aa hlatnak hmun Kajang khua ah aum mi Semunyith timi thonginn(immigration detention camp) ah an kal. Semunyith (Sama yeing) ti zong in a aw an chuah mi camp hi Rela nih biataktein an cawnghmi a si. Thonginn chung ah hin Kawlram mi a tlawmbik 200 an um lai tiah zumh a si.
Nihin cu Laimi telhchih in Kawlram mi ralzam thongtla minung 62(Kan hnu zarhpi ni ah thonginn chung ah nausem a cawi mi Pi Mang Khen Cing le a fano telhchih in) cu UNHCR nih Malaysia ram thonginn pakhat in an chuah khawh hna. A tu an chuah hi a vui hnihnak a si. Nizan tihni ah khan Pi Hoi Cer le thonginn chung ah a hrin mi a fano te telhchih in minung 50 hrawng an chuak. Thaizing hi 20 reng lo an chuak rih lai tiah ruahchanh a si. Tuzarh chung lawngte ah cuzat thongtla cu an chuah khawh mi hna hi lawm um tuk hring hran nain, khat lei ah ngeih chia ngai mi cu a tam deuh paoh paoh hi nu le hngakchia ti dah lo in cun Fung vui hnih( 2 strokes)cio a inn mi hi zatceu hrawng an si lai. March thla zarhkhatnak ah UNHCR zung in zarhkhat chung officer pathum le holhlet catialtu he a dang pahnih tiin interview an rak tuahmi hna an si.
Samuyith thonginn hi ni a linn sa ngainak hmun ah a um. Thirhrihling thuathnih in an kulh. A chung ah inn hi athluanthlaun in Block A,B,C,D,E tiin an sak. Mah hi thonginn ah hin majestrate court pakhat a um i Kajang thonginn, le adang dang hna in immigration offence in tazacuaimi tamdeuh cu Mah hi samuyith ah hin "Court" rak kai a si. Malay holh in cun "makamah" kai ti a si. "Court" tihi Laiholh in kan hmang theng lo caah, Laimi thongtla tampi zong nih "makamah kan kai" tideuh in an hman ve.
Thonginn chung fano ngeimi hna
Pi Hoi Cer hi nau a pawi thla 8 le zeimaw a si ah Operasi in an rak tlaih i Semuyith arak phan. A fu kum 13 pakhat he ttiin January ni 30 ni ah khan Ampang ah an rak tlaih mi asi. VOCR nih mirang ca in a kaawng hi mahkahin raktial a si cang. A nih hi thonginn chung ah Fa angei i(ani diktein ka thei rih lo) a teamkhatnak chuahmi ah chuahchih a si.
Pi Mang Khen Cing hi Zomi a si i a fahi kan hnu zarhpini April 5 ah khan fa angei. A kawnglam hi VOCR nihtlamtling deuh in a tialthan te lai. Nihin ah an rak chuah chih ve.
Kawlram mi minung 100 renglo fungtuk(Thithet tuk) an i huah
Vawlei cung ah thongtla mi fungfektuk(Whipping) mi ram hi an tampi lo. Malaysia hi ramkhat a si ve. A tu lio ah an tuk mi hna hi 2007-2009 tiang ah thlakhat hnih chung ah milu a tambik fungfek an tuk mi a si tihi hmuh khawh a si. Kawlram mi Semuyith thongtla lawng te 100 renglo hi fungtuk cia he fung tuk ding he an si. A dang thonginn kan hnu kan chim mi Perak i thonginn i an tuk mi hna he cun milu hi an tam bak ko. Laimi(Chin miphun) tamlak te an i tel.
Fungtuk(Thithet tuk) ticu.."Taklawng in an chiah hna i, Pa thawng thawng pawl nih chiti thuk mi thithet fung, 'vik! vik! vik! tiah an i huai i, tawtawk a nemnak zawn ah duh tharek bak in a hlirh hnawh i cheih khi a si." An tuknak hma vual hi fawibai in a lo kho lo. Pacang pi hmanh mithli tlak phahmi a si. A faktuk mi a si.
Zeiruang ah dah an tuk hna hnga? Kumdang ah mah ti tuk hi a tam theng lo. A bik in cun an cozah lei in tuk an duh hna caah an tuk mi hna si. Thongtla nih bia an chim thiam lo ruang zong ah a si lo i, an thatlo tuk ruang zong ah a si hlei lo tiah catialtu nih a hmuh ning a si.
April ni 8 ni ah PJ Court timi Malaysia ram i high court pakhat ah holh leh ding in catial tu a kal ve i, bia an ceihpiak ning hna cu ttha tein catiltu nih a hmuh ve. Tukum court ka kal paoh hi mithli he catialtu a kir tawn. Fungtukding ti in bia an khiahpiak hna ah catialtu hi a lung a hno tuk i a si. PJ court ah cun Senthang peng mi padawh chuakthiam pa 4 an tla. Pakhat cu UN mincazin khumh cia a si caah fung tuk a luat. A dang pa 3 hi cu tukding tiin sehchih a si. Court chung ah Laimi ralzam hna caah Advocate a kan tuanpiak tu cu Mss. Renuka a si. An mah court nih Malay mi tlangval shihni paliklak pakhat an i chiah ve. An nih pahnih hi a chang chang in Upadi le chirhchan dangdang an chim ve ve i, suimilam 1 deng chung bia an chim ve ve. A donghnak ah cun Zei ti a si zong ah Fung vuihnih tukding ticu kan fehter ko tiah biaceih bawi "Judge" nih a chim i court caan a dih. An nih hi Semuyith nih bia an ceihpiak cangmi hna an si nain, UNHCR nih fungtuk lo ding in an nawlpiak mi hna a si. Court nih an i ngeihmi shihni nih cun "Malaysia Immigration Act section 6. 1 (c) ning in" tiin aa tlaih chih. Cu hlei ah cu hlan ah fung an rak tuk bal cang Kawlpa a mian ah "Tin ....OO' timi pa case hi reference ah an i lak.
High court kalnak ah hin nikum December thlachung catialtu hi holhlet dign in a rak kal venak ah Rakhine minugn 10 hi Jahor Bahru court ah UN shihni nih an rak nawlpiak hna i fungtuk ding ticia mi, tuk than lo ding in ngaihthiam an si.
Catialtu sin in biacah "Dawtmi u le nau hna, kan miphun unau thong atla mi hna "an kedanh vun danh piak tuah hna uh sih" Ngeihchia ngai a si. Kawlram athat lo ruang ah mikhua le miram ah arbang kan rak vai hna i, mi kan velh hna lo, mi kan that hna lo, mi thil kan fiar lo...nain, zei ti awk tha lo in fungtuk kan i huah hna. Atang rih mi thongtla a zaa in a um rih mi hna hi "FUNG TUK I HUAH LO DING LE THONG INN IN AN CHUAH ZOK KHAWHNAK HNA DING AH" thla rak cam cio ko hna uh sih. Cu hlei ah CHRO le adang dang miphun hruaitu upa hna nih biatak tein mah hi kawng ah rian nan tuan chinchin ding zong ah zangfah kan nawl chih hna."
0 comments