Salai Biak Lian Sang


Tuchan cu Information Technology(IT) chan a si ti a si. Catlap in riantuannak a um peng rih nain zungkip ah, riantuannak fektory kip ah le sianginn phun phun kip ah Komputor tel lo awk tha lo ding in a um cang. Cakuat tialnak ah, thilcawknak caah le theihtlei theihnak ding caah computer lo in a si kho ti lo. Komputor cu kan duh zong duh lo zong ah kan inn chung ah a um a hau cang, kan khrihfa bu nih a herh cang i kan pawmkam ah hrial awk tha lo in a um cang.  Komputor Rungrul tiah lai holh in kan auh mi Computer Virus kan computor chung ah luh an hmannak, an luh lo ding caah hrial khawhnak te te le i kham khawhnak ding kawng tlawmpal vun tial ka duh. Komputer kawng hi tialcawk lo in a tam, cawn cawklo ding in a tam fawn. Virus kawng cu tlawmpal in vun tial ka duh.

Ahmaset cem ah Virus hi Email kuat a thiam lo :-). Komputor zong hi minung nih fial lo ah cun, Van B Thang chim cha in "Ahrut mi Komputor an si 0 le 1 lawng an theih" a ti.Virus phun tampi um hnga.  Komputor virus hi software program tu a si. Computer virus zong cu phun tampi um rih hawi. A tawinak in chim ah cun Computer Virus(Virus) cu computer software program pakhat a si i, komputor chung ah ai khumh khawh ning paoh in ai khumh i a mah tein aa copy, i a karh a fa a hrin i rian a tuan. Cu ti cun computer chung software pawl  an riantuanning kha a hrawh ter a nuar ter khawh. Spyware pawl le trojan cheukhat pawl cu nan password kha a fir khawh ti a si. PC virus pawl hi minung nih sermi lawngte an si dih.

Virus tiah chim ko uh sih law.. A tuanbia chim ah cun tihin si hnga. Vawlei cung ah 
komputor virus an hmuh hmasa mi hi "creeper" tiah an auh. US defense department nih coldwar chung ah khan an rak hmuhtheih hmasa mi a si. Mah "Creeper" timi program a rak tial/ser hmasa tu hi "Bob Thomas" timi pa a si. 1971 ah a rak ser mi a si. Bob nih hin "I am creeper, catch me if you can!' tiah US defense zung computer pawl sin ah email lo zei lo in message a rak kuat khawh. Mah cu cu amah tein aa zamh khawh hawi.

1981, 1986 ti pawl ah hin Richard timi pa le Alvi unau pawl tbtk hna nih virus program adang dang an ser chap rih. Email le web mitampi nih vun hman nak caan 1990s khawh hin Virus cu nichiar ti awk in a thar a chuak ti a si. CIA computer a luhhnawh kho mi Hecker pawl zong an um len cang. Virus program an hmang i an luh hnawh mi a si. Virus program tial ding ah thluak men men nih si kho lo ti asi. Thiamnak sang emem an ngeih a hau ti si.

Virus hi ralrin ngai ding a si nain tih tuk ding si lem ti lo. Anti-Virus pawl hmang in tampi kham khawh a si.

Fraud Mail: Fraud mail ruang ah hin mitampi cu phaisa thawng tampi an thlau. Cun Identity zong tampi hmanpiak an si ti. Fraud mail tampi nih an taial tawn mi cu "Phaisa tam pi na hmuh cawlh lai"...."Lottery na paoh", tibantuk a si theu. Mah cu cu i zumh sual a fawi tuk mi si tawn. Mah bantuk ca a kuami hna nih hin nichiar tiawk in midang sin in phaisa an hlen khawh hna hlei ah an bank account tibantuk information tampi kha an lak i firnak ah an hman. Cu caah kan email ah a rak lut mi commercial advertisement hna hi si khawh ah cun zoh hmanh zoh lo in hlawnh ding an si.


Virus khamtu ding caah Free in lak khawh mi antivirus an um lengluang nain, Free in rinh lengmang ding  asi lo. Dollar 40 hrawng i dih in Antivirus a tha ngai mi pakhat i cawk i komputer chung ah i khumh ding a si. Mah ka hin Antivirus a tha mi hna cawk ding an um lai. Komoputer athar i cawk le cang ka in Komputer chung ah khumh cia mi Free Antivirus kha i rinh riangmang ding si lo. Keimah pumpak in cun Norton Antivirus 2010 hi recommend tuah kan duh hna. Amazon ah 23 dollar in cawk khawh si.

Virus na komputor chung a luh tik ah' zeitin kan tuah kun lai. Free Antivirus hna hi an riantuannak tlamtling in a um lo caah virus a lut kho thotho rih. Virus lak ah tih a nung cem mi virus pawl cu Antivirus min bunh in a ra mi virus an si, biana ah Personal Security timi, Systerm Security tibantuk le.. Antivirus 2007 tibantuk Spy Doctor tibantuk le PC cilin tibantuk pawl hi Fake antivirus an si. Antivirus a lo mi virus an si. Mah pawl hi na komputer chung ah a luh sual a si ah cun a pawi taktak cang. Antivirus athar install tuah na duh zong ah an senh ti lai lo. Mah tik ah na tuah a herh mi cu na komputer kha Safe Mode in na on lai i, Norton Antivirus 2010 hi install na tuah lai (Mah ka hin). Safe Mode lawng khan install na tuah khawh lai. Naa lim si cun, komputer kha normal start in na tuah than lai i, Norton kha desktop cung ah na hmuh cang lai. Mah ti cun scan na tuah ah cun Norton nih a tlaih cawlh ko lai.

Na komputer chung ah virus um cang tiah na theih khawh ko. Na komputor vuidangnak in a fum deuh tuk si cun, si lo ah na on mi hna alang zok kho ti lo ti bantuk a si cun na komputor chung ah virus a um cang tinak asi ko. Virus kham peng ding caah a herh ngai mi cu na Antivirus kha update tuah zung ze ding a si. Cun a tlawm bik nithum ah vuikhat Scan tuah peng ding a si. Cu vial in.
Tawlreltu - on Friday, January 22, 2010
categories: | edit post

1 Responses to Komputor Rungrul - Virus le Email kan hman mi

  1. Van Says:
  2. Hi bantuk nan rak tial mi cung ah kan i lawm

     

Post a Comment

Total Pageviews

Google Search

Custom Search

Unsafe State

GPS cawkding

Chin Youth Organization

Chin Youth Organization
www.cyona.info

Donate Us